Halverwege de jaren vijftig is in ‘The Lancet’ een publicatie geplaatst waarin een goede interactie tussen patiënt en arts als het beste medicijn werd beschreven. Niets nieuws onder zon, enkele eeuwen daarvoor onderkende Hippocrates het belang van een patiëntgerichte aanpak.
Wat heeft de fysiotherapeut aan deze kennis?
In het tijdperk van Evindence Based Practice (EBP) wordt van de fysiotherapeut verwacht dat hij zijn klinische expertise baseert op de aanwezige kennis uit literatuur, klinische manifestatie van het gezondheidsprobleem en waarden en normen van de patiënt. Vooral het laatste item doet een beroep op de interactie (communicatie) tussen fysiotherapeut en patiënt.
In Engelstalige literatuur wordt veel geschreven over ‘patient centered health care’. Ook in Nederland staat patiëntgerichte zorg in de actualiteit. Hoe doen we dat in de fysiotherapie? Hoe krijgen we de mening van de patiënt boven tafel? Betrekken we de mening van de patiënt in het opstellen van een behandelplan?
Vragen die makkelijker te stellen zijn dan te beantwoorden. We weten uit een review in Spine 2005 van Verbeek en collega’s dat patiënten met lage rugpijn specifieke wensen hebben ten aanzien van informatie die ze willen hebben. Ook weten we (Nivel 2004 ‘Oog voor communicatie’) dat de inhoud van deze percepties niet altijd goed bekend zijn bij de zorgverlener. Deze percepties worden ook wel ziekteperceptie genoemd.
De invloed van ziekteperceptie op het fysiek functioneren is in literatuur met name beschreven bij mensen met een chronische aandoening. Er zijn aanwijzingen dat ziekteperceptie van invloed is op en soms verklarend is voor het nivo waarop een patiënt functioneert.
Hoe relevant is dit voor de fysiotherapie?Rekening houden met ziekteperceptie is een onderdeel van EBP. Het vastleggen van deze perceptie kan informatie opleveren die richtinggevend is voor een fysiotherapeutische interventie. Als blijkt dat een patiënt met a-specifieke lage rugpijn zich zorgen blijft maken over wat er precies met zijn rug aan de hand is, kan dit invloed hebben op de aanpak van de fysiotherapeut. Bijvoorbeeld kan aanvullende informatie dan wenselijk zijn.
Informeren is ook in de KNGF-richtlijn lage rugpijn een middel wat gebruikt kan worden. Het kennen van de ziekteperceptie van de patiënt is een aanknopingspunt om het informeren af te stemmen op de wensen van de patiënt. Patiëntgerichte fysiotherapeutisch zorg is op deze wijze een onderdeel van EBP.
Voor meer informatie: ziekteperceptie.nl
2 reacties op “Ziekteperceptie en Evidence Based Practice”
Plaats uw reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.
juli 17th, 2010 at 18:47
Hoi Edwin,
Dat communicatie met je pt een belangrijk item is lijkt mij evident. (Hoewel het waarschijnlijk moeilijk evidence based te maken is.)
Eén en ander heeft waarschijnlijk te maken met het placebo-element in elke behandeling (negatief en positief).
Bijvoorbeeld Pt. met lagerugklachten:
Therapeut zegt: “Nou die rug zit vast zeg! Dat wordt een hele klus!”
OF
Therapeut zegt: “U heeft een stijve rug. We gaan met een aantal oefeningen proberen daar verandering in te brengen.”
Ik denk dat er in het laatste voorbeeld meer kans is op herstel. Ben je het met me eens?
groet,
Peter
juli 17th, 2010 at 18:48
Dag Peter,
je idee dat e.e.a. met placebo te maken heeft is niet raar. In een review uit The Lancet beschrijven Di Blasi en collega’s de interactie tussen patiënt en fysiotherapeut als onderdeel van ‘contextual factors’. Met deze indeling willen zijn een invulling geven aan de term palcebo.
Je voorbeeld wat betreft taalgebruik en de impact die dit kan hebben op de patiënt spreekt voor zich. Afgelopen NVMT-congres hebben Leo Hagemaars en John Bos hier aandacht aan besteed. Ik heb het niet bijgewoond, maar ik denk dat zij met dit soort voorbeelden hebben gewerkt.
Of je de kans op herstel ermee kunt beïnvloeden weet ik niet. Ik vind dat je niet te snel conclusies kunt trekken, eerst maar eens goed onderzoeken hoe het e.e.a. in elkaar steekt.
Wat ik met deze weblog heb willen zeggen is dat het prima in EBP past om je met zaken als ziekteperceptie bezig te houden. Uiteraard alleen als dit vanuit wet klinisch redeneren relevant is.
groet,
Edwin